عهدین - عهد تا عهد ظهور امام زمان (عج)بسمالله الرحمن الرحیم. در این جلسه درباره یکی از بنیادیترین موضوعات انسانشناسی قرآنی یعنی سنت هدایت الهی صحبت میکنیم. سنت هدایت الهی به ما نشان میدهد که خداوند چگونه از طریق خلقت، فطرت، غریزه و نشانههای بیرونی مسیر روشن هدایت را در اختیار انسان قرار داده است. هدایت نه تحمیلی است و نه اتفاقی؛ بلکه ریشهای در ساختار وجودی انسان دارد و همین نکته، اهمیت سنت هدایت الهی را چند برابر میکند.
هدایت فطری در وجود انسان
هدایت بهعنوان بخشی از خلقت معرفی میشود.
قرآن کریم میفرماید: «وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا، فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا».
این یعنی در درون انسان، دو گرایش همزمان قرار داده شده: میل به فجور و میل به تقوا. این بخش مهمی از سنت هدایت الهی است؛ اینکه انسان انتخابگر باشد، نه مجبور. مغز انسان همچون سختافزاری است که قابلیت دریافت هدایت را دارد؛ اما این نرمافزار تنها زمانی کار میکند که ساختار درونی سالم باشد.
نمونههای زیستی و الهی سنت هدایت الهی
همانطور که زنبور یا مورچه بهصورت غریزی هدایت میشوند، انسان نیز نوعی هدایت درونی دارد، اما با سطحی بسیار بالاتر. در سنت هدایت الهی، انسان موجودی اجتماعی معرفی میشود؛ موجودی که هم توان ایثار دارد و هم توان مکر. اینکه کدام بُعد تقویت شود، به انتخاب روزانه انسان برمیگردد.
نشانههای بیرونی هدایت
آفاق و انفس؛ مسیر روشن حقیقت می باشند.
خداوند در قرآن وعده میدهد: «سَنُرِیهِمْ آیاتِنَا فِی الآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ».
یعنی نشانههای هدایت تنها درون انسان نیست؛ در آسمانها، کهکشانها، تاریخ و خلقت نیز آشکار است. سنت هدایت الهی مبتنی بر تبیین روشن است. خداوند راه را آنقدر واضح قرار داده که بر هیچ انسان بالغ و عاقلی حجت ناتمام نمیماند.
نقش اختیار در هدایت الهی
انسان ممکن است با وجود همه نشانهها، باز هم تکذیب کند. سنتهای الهی میگویند که هدایت فراهم است، اما انتخاب با خود انسان است و اجبار وجود ندارد. همین اختیار، اساس سنت هدایت الهی را تشکیل میدهد.
برای مطالعه سایر جلسات، از پلیلیست کامل جلسات استفاده کنید و برای منابع تکمیلی، صفحه مربوط به این موضوع در سایت مصاف مناسب است.
ضمن احترام تایم های ارائه شده در پایین ممکن است حدودی باشد صرفا جهت اینکه با سرفصلهای این جلسه آشنا شوید ارائه شده است.
